تعلیم و تربیه ؛ چراغ زنده گی

قابل تذکر است که ارزش واقعی تعلیم و تربیه از درک بهتر آن ،هویدا میگردد که توسط آن حیوانات بد خصلت به شکل انسان فرشته سیرت در می آید.
باید بدانیم که تعلیم و تربیه مانند آنکه آهن در ساحه مقناطیس گذاشته می شود آهن خواص مقناطیسی را به خود میگیرد انسان وقتیکه ارزش علم را درک می کند ، از علم بهرمند شود و از برکت علم صاحب کمال گردیده ، جوهر استعداد وی ظاهر می گردد آنچه که جسم و روح را به بلندترین پایه جمال و کمال میرساند و همچنان خوشبختی و کامیابی انسان در آن متمرکز میباشد سرچشمه ای که آب زلال گوارا در کام گم گشته گان وادی ضلالت و گمراهی میریزد یا چراغی که راه زندگی را روشن میسازد تعلیم و تربیه است ، توسط تعلیم آنچه را که نمی فهمیم یاد میگریم و تربیه قوه ها و استعداد های خوبی را که در نهاد ما نهفته است به بهترین وجهی می پرورد ، تربیه شامل پرورش تمام زیروح میباشد و تعلیم ، اختصاص داده شدهء حیوان و انسان میباشد یعنی نبات پذیرندهء تربیت بوده اما تعلیم را نمی پزیرد. تعلیم علاوه بر اینکه دارای درجه شمول و عمومیت تربیت نیست در حقیقت خود نیز یکی از وسایل اجرای قوانین تربیت است و باید جزو وسایل عملی تربیت شمرده شود چه برای بکار انداختن اصول و قواعد فنی تربیت ، راه های بسیار است مانند امر و نهی ، تلقین ، تبلیغ و عادت ، ورزش و تصویر الهام و جزو آنها تعلیم نیز یکی از وسایلی است که بیشتر از همه قوهء درک و حافظه را تغذیه می نماید. تربیت شامل تعلیم نیز میباشد و همیشه مقدم بر آن ، بوده است اما این هردو بی نیاز از همدیگر نیستند و کمال یکی بسته بکمال و کمک دیگری است چنانچه یکی از این بناها اگر تطبیق گردد کمال مطلوبه را به وجود نخواهد آورد. پس بصورت خلاصه میتوان گفت که علما برای تربیت تعریف های گوناگون گفته اند طور مثال تعریف های چند آنها را ذکر میکنیم.

"تربیت عبارتست از رساندن جسم و روح به بلند ترین پایه جمال و کمال "(افلاطون)."تربیت عبارتست از تکمیل طبعیت انسانی برای بدست آوردن دانائی فطری بشری"(پستالوژی).
تربیت عبارت از آماده کردن اطفال برای کامیابی در جامعه آینده که به مراتب برتر از جامعه کنونی باشد.تربیت علمی است که فرد را در دایره استعداد های مادر زادی پرورش میدهد ، اما جامع ترین تعریفی که برای تربیت آورده اند ، آنست که "تربیت عبارت از ایجاد تغیرات مطلوب در فرد است".
فلهذا به فرد جامع لازم و ضروری است تا از مزایای تعلیم و تربیه بهره ور شده و از این گوهر گرانبها و دریای خروشان مستفید گردد.

نویسنده : محمد عظیم الفتی